اولویت‌های شهری از منظر کارشناسان

سیدمجتبی موسوی: شهرنشینی و رشد روزافزونش و به تبع آن تأسیس نهادهای خدمات‌رسان و بسط آنها هم‌پای نیازهای شهر چنین ایجاب می‌کند که مدیریت شهری نیز، خود را همگام با این نیازها و بهره‌گیری از علوم روز، پیش ببرد.

نیروهای متخصص شهرداری به‌وی‍ژه در حوزه مدیریت‌ها، اولین و در دسترس‌ترین افرادی هستند که می‌توانند به‌عنوان حلقه‌های زنجیره‌ی خرد جمعی در پیشبرد اهداف سازمانی، پیشگام و مؤثر واقع شوند. آنها می‌توانند با ارائه نظرات کارشناسانه به مدیران مربوطه چه در حوزه کاری خود و چه حوزه‌های مرتبط، در رسیدن به این اهداف، سودمند باشند؛ به‌علاوه این‌که شورای مدیران نیز می‌تواند در همین راستا فعال‌سازی شوند.

شایسته است متخصصان مربوطه نیز با مطالعه و اشراف بر علوم روز مدیریت شهری، نظرات کارشناسانه دقیق و عمیق از موضوعات ارائه نمایند.

نشریه «توسعه و شهرسازی» نیز در همین راستا و با همین رویکرد، در هر شماره به سراغ یکی از حوزه‌ها و بخش‌های تخصصی شهرداری خواهد رفت تا اولویت‌های شهری و مدیریت شهری از زبان کارشناسان و صاحب‌نظران امر را جویا شود. باشد که استفاده از خرد جمعی موجب پویاتر شدن مدیریت شهری و خدمت‌رسانی به شهروندان شود.

اولویت‌های شهری از دید کارشناسان خدمات شهر

اولین انتظاری که مردم از شهرداری‌ها و تأسیس این نهادها دارند، «ارائه خدمات شهری» است که اتفاقاً در تعریف وزارت کشور نیز وظیفه شهرداری‌ها به صورت کلی با همین عنوان (ارائه خدمات شهری) مشخص شده است. شاید این تعریف در معنای عام آن، کل مجموعه شهرداری را در بر گیرد، اما معنای خاص آن، کارکردی است که بر عهده حوزه معاونت خدمات شهری است.

معاونت خدمات شهری و امور مناطق شهرداری اسلامشهر، به عنوان بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین بخش شهرداری به لحاظ کاری و ارائه خدمات شهری به شهروندان، وظایف سنگین و خطیری بر عهده دارد؛ اما اگر بخواهیم این امورات را برحسب اولویت‌بندی در نظر بگیریم، دیدگاه‌های یک فرد نه، بلکه نیازمند نظرات صاحب‌نظرانی خواهد بود که در حال حاضر به عنوان کارشناسان این معاونت، از نزدیک با این موضوعات و مسائل روز مربوط به آن، در ارتباط هستند؛ لذا اولویت‌های شهری و مدیریت شهری را از زبان متصدیان مربوطه با هم می‌خوانیم:

سلیمان صمدی

بی‌شک شهرداری‌ها از اصلی‌ترین و مهم‌ترین ادارات خدمات‌رسان، وظایف مهمی خصوصاً در حوزه خدمات شهری بر عهده دارند و در این امر می‌بایست با برنامه‌ریزی دقیق و اختصاص بودجه‌های مناسب نسبت به ارتقاء کیفی خدمات‌رسانی به شهروندان اقدام نمایند.

امروزه شهرداری‌ها با توجه به کمبود منابع درآمدی می‌بایست راهکارهای کاهش هزینه‌ها و در عین حال ارتقاء کیفیت خدمات‌رسانی به شهروندان را در برنامه‌ریزی آتی خود قرار دهند. در این راستا با توجه به وظایف اصلی شهرداری‌ها در حوزه خدمات شهری از جمله جمع‌آوری زباله و رفت و روب‌، کنترل و نظارت بر ساخت و سازها و رفع سدمعبر می‌بایست اقدام لازم درخصوص واگذاری امورات مذکور به بخش خصوصی صورت گیرد.

بخش خصوصی به علت اعمال مدیریت در پرسنل و هزینه‌ها، استفاده از افراد متخصص و با تجربه، مدیریت با ثبات و استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته، گزینه مناسب و غیر قابل انکار جهت انجام امورات خدمات شهری بوده و درصورت انتخاب پیمانکار با تجربه و نظارت کافی و مطلوب بر عملکرد آنها از طرف شهرداری می‌تواند در ارتقاء کمی و کیفی خدمات‌رسانی و نیز کاهش هزینه‌های جاری شهرداری‌ها تأثیرگذار باشد.

علی خرسندی

به‌طور کلی عواملی که زمینه را برای ایجاد شهری زیبا و مطلوب فراهم کرده و موجب رشد آن می‌شود درآمد مستمر و پایدار است. بنابراین ایجاد درآمدهای پایدار به عنوان اولین اولویت خدمات شهری می‌تواند در جهت ارائه خدمات بهینه به شهروندان شناخته شود.

سیستم شهرداری، مجموعه‌ای از اعضاء به هم پیوسته است که تعدادی افراد در آن برای رسیدن به هدف مشترک تلاش می‌کنند و یکی از این اهداف، ایجاد درآمد پایدار و فراهم نمودن زمینه رشد آن است؛ لذا ایجاد درآمدهای پایدار می‌تواند در جهت ارائه بهینه خدمات شهری بسیار م‍وثر واقع شود.

بدین منظور می‌توان با ایجاد مکان‌های درآمدزایی چون بازارچه‌های میوه و تره‌بار در چند نقطه شهر، بازارچه‌های سنتی ثابت و سیار در محله‌ها، میدان فروش دام زنده، ایجاد شهرک صنعتی و... به‌عنوان محل‌های درآمدزایی شهرداری موثر بود.

علاوه بر این، اگر اولویت کاری خدمات شهری را در وضعیت فعلی مشخص نماییم، از نظر نگارنده، موضوع انتقال میدان میوه و تره‌بار، ایجاد تفرجگاه و تفریحگاه‌های شهری و نیز احداث سرویس‌های بهداشتی در مسیرهای اصلی شهر به عنوان نیازهای اصلی شهر در اولویت هستند.

سعید جبری زاده

با عنایت به وظیفه ذاتی شهرداری‌ها در جهت پاکسازی معابر و محل‌ زندگی شهروندان که موجب آسایش آنها خواهد شد، می‌توان به اولویت کاری شهرداری پی برد.

در شرایطی که شهروندان با مسائل و مشکلات ملموسی روبه‌رو هستند صحبت کردن درباره مسائل درجه چندم و غیرضروری نباید اولویت کاری شهرداری قرار گیرد؛ لذا باید بر روی مسائلی تأکید کرد که با زندگی روزمره مردم در ارتباط است.

بر همین اساس اولویت کاری شهرداری در بخش خدمات شهری می‌تواند بر روی مسائلی چون نظافت دقیق و به موقع محیط شهری و جلوگیری از ایجاد آلودگی‌های صوتی و تصویری، ساماندهی خودروها و فروشندگان دوره‌گرد و دستفروش از طریق احداث بازارچه‌های محلی، ساماندهی متکدیان، مبارزه با جانوران موذی هم‌چون موش و سگ‌های ولگرد، ساماندهی تبلیغات شهری و ساماندهی صنایع و مشاغل مزاحم و تعیین جدول زمانبندی جهت انتقال آنها به حریم شهر یا خارج شهر طبق اولویت‌بندی از نظر آلایندگی و آلودگی و... متمرکز باشد.